bbc • 22:34, 05 Temmuz 2019 Cuma

Çocuğu Anne Büyütmeli, Nine Yardımcı Olmalı

Modern zamanın aile modelindeki fertlerde en yaygın durum bencillik. Bu da çocukları teknoloji bağımlılığına itiyor. Çünkü anne ve babalar, sabahtan akşama kadar işyerinde yoruluyor, eve geldiklerinde de "yorgunum" diyerek çocuklarla yeterince ilgilenmiyorlar. Çocuklar da "bakıcıların" insafına kalıyor.

İslam Gemici - Serbest Gazeteci (Freelance Journalist)

İnsanoğlunun dünya üzerindeki binlerce yıllık serüveni, endüstri devrimiyle beraber bozuldu. Eskiden evin geçimini temin etmek işi baba ve oğullara düşerken, sanayileşmenin artmasıyla birlikte ailenin bütün bireyleri çalışmak mecburiyetinde kaldılar. Sanayileşmenin getirdiği en büyük handikapların başında "tüketim" geliyordu. Arz-talep dengesi ekonominin en mühim enstrümanı haline gelince, insanlar çok tüketip çok para kazanma derdine düştüler. Bu da aile müessesesini kökünden sarstı.

Şimdi aileler az çocuklu modeller üzerine bina ediliyor. Çünkü annelerin vazifesi sadece doğurmak. "Çocuğu büyütmek" gibi toplumun geleceğini inşaa eden en önemli unsur unutuldu. Büyütme işi ya bakıcılara ya da kreşlere tevdi edildi. Sabahleyin güneş doğmadan evden çıkan anne ve babalar, akşama kadar işyerlerinde köle gibi çalışıyorlar. Eve geldiklerinde de değil çocukla ve kocasıyla ilgilenmek, ayakta zor duracak halde oluyorlar.

Şanslı çocuklara, annesi evde yokken nine ve dedeler bakıyor; bahtsız olanlar ise bakıcıların elinde oyuncak oluyorlar. Annelerin "kazandıkları" paralar yol, yemek, makyaj, giyim, kuşam, bakıcı veya kreş gibi masraflara harcanıyor ama bunu düşünen yok. Günümüzde evde oturmak demode bir durum olarak görülüyor. Sonra gelsin "teknoloji bağımlısı ve problemli" çocuklar...

Teknoloji Bağımlısı Çocuklar İçin Çözümler

Sakarya Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Mehmet Barış Horzum, "bakıcı yerine nine-dede gibi büyük ebeveynlerin baktığı aile modellerinde çocuklarda teknoloji bağımlılığının çok fazla gelişmediğini" söyledi. Horzum bu cümlede "demokratik aile" diye bir kavram da kullanmış ama ben özellikle çıkardım. Ailenin demokratiği mi olur? Görüyoruz işte modern ve demokratik aileleri!.. Eşlerini aldatan, kısa sürede boşanan, çocukların velayeti için mahkemelerde kavga eden bir sürü insan müsveddeleri dolu etrafımızda... Ailede baba her zaman hâkim olmalıdır, anne de evin idarecisi, dede ve nineler de "aksakallı" diye tâbir edilen bilge kişiler... Demokrasiyi bir de ailenin içine sokarsak, pimi çekilmiş el bombasından farkı kalmaz.

Neyse, mevzuyu dağıtmayayım.

Doç. Dr. Horzum "teknoloji kullanan her birey bağımlı demek değil, bazı çocuklar çok yetenekli ancak doğru yönlendirmek gerekiyor. Ailesinin büyük ebeveynleri, yani dede ve nineler ya da akrabalardan birinin baktığı çocuklarda teknoloji bağımlılığına daha az rastlanıyor. Bakıcılar ise, çocuğun eline veriyor teknolojik bir cihazı veriyor, kendisi televizyon başına geçiyor ve böylece bağımlılığı tetiklemiş oluyor" diyerek konuyu detaylandırmış. Bkz: http://www.hurriyet.com.tr/gundem/teknoloji-bagimliliginda-nine-faktoru-41264385

Teknoloji ve oyun bağımlılığının dünyada yüzde 8 ile 18 arasında değiştiğini aktaran Horzum, Türkiye’de bunun yüzde 20 ile 28’e kadar varan bir oranda olduğunu söyleyerek şu teklifte bulunuyor: "Okulları ders dışı faaliyetler için de kullanmaya ihtiyaç var. Çünkü sokakları fazla kullanamıyoruz. Her çocuğun sanat veya spor etkinliğine kanalize edilmesi gerekiyor."

Ailelerin, en fazla gençler ve çocuklardaki teknoloji bağımlılığından şikâyetçi olduğunu söyleyen TBMM Bilişim Teknolojileri Bağımlılığı Araştırma Komisyonu Başkanı Nabi Avcı da "aileler, çocuklarının nasıl büyük bir tehlike ile karşı karşıya olduğunu yeterince bilmiyorlar. Bilgisayar başında oturan çocuklarının zararsız bir meşguliyet içinde olduğunu düşünüyorlar. Oysa kontrollü ve bilinçli kullanılmadığı zaman bilişim teknolojileriyle kurulan ilişkilerin sonuçları çok vahim olabiliyor" demiş. Günaydın eski Kültür Bakanı Nabi Avcı, sabah-ı şerifleriniz hayrolsun. Bkz: http://www.hurriyet.com.tr/teknoloji/teknoloji-bagimliligi-meclisin-gundeminde-41220015

Çocuklardaki Teknoloji Bağımlılığına Karşı Neler Yapılmalı?

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi’nden Uzman Klinik Psikolog Ahmet Yılmaz televizyon, tablet ve telefonların çocukları bağımlı hale getirdiğini belirterek ebeveynlerin hatalarına dikkat çekti. Teknoloji bağımlılığını "diğer bağımlılıklarda olduğu gibi bağımlı olunan ürüne ulaşılamadığında mahrumiyet belirtileri durumuyla yaşanan bir hastalık" olarak tarif eden Yılmaz, "teknoloji bağımlısı kişiler, bu cihazlarla geçirdikleri zamanla ilgili yalan söyleyebilirler. Uzun zaman teknolojik aletin başında durdukları için fizikî ağrılar yaşayabilirler. Mahrum kaldıklarında diğer bağımlılıklarda olduğu gibi bir huzursuzluk hissi ve öfke durumu meydana gelebilir. Teknolojik alette zaman geçirmekten dolayı öğün atlayabilir, randevularını ötelerler" dedi.

Günümüzde en yaygın bağımlılık türü tablet. Biz genellikle çocuğun iki yaşına kadar televizyon, telefon ya da internet gibi teknolojik aletleri kullanmasını uygun görmüyoruz. Daha sonraki yaşlarda belli zaman dilimleri belirlenip o aralıklarda oynamasını tavsiye ediyoruz" diye konuştu. Yılmaz "aileler çocuklarına yemek yediremediklerinde ve susturamadıklarında kontrol altına almak için teknolojik alet veriyorlar ise, çocukta zamanla o alete karşı bağımlılık gelişebilir. Çocuklara yemek yerken veya herhangi bir şey yaparken teknolojik bir alet verilmeme, sınırlama getirilmeli" dedi. Bkz: https://indigodergisi.com/2017/03/cocuklarda-teknoloji-bagimliligi/

Cep Telefonu "Bakıcı Anne" Değildir

Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı ve Çocuk Gelişimi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Neriman Aral, 0-3 yaşlarında çocuğu olan ebeveynlerin cep telefonlarını "bakıcı anne" gibi kullandığını belirterek, aileleri çocuklarda teknoloji bağımlılığına karşı ikaz etti. "Özellikle 0-3 yaşlarında, ebeveynler teknolojiyi bir bakıcı anne gibi kullanıyorlar. Yemek yedirmek, herhangi bir ortamda arkadaşlarıyla rahat sohbet edebilmek ve kendilerine engel olmaması için çocukların ellerine cep telefonlarını veriyorlar. Sanki o telefon bir bakıcıymış gibi çocuğun kendi içine kapanmasına bağımsız olarak orada sessiz şekilde oturmasına sebep oluyor. Annelerin gözünde teknolojik araçların 'bakıcı anne' gibi görevleri var. 0-6 yaşında çocuklar çok fazla teknoloji ile karşı karşıya kalırsa, ilerleyen yıllarda dil, sosyal ve bilinç gelişimini etkileyebiliyor." Bkz: http://www.kamudanhaber.net/guncel/uzmanlardan-kritik-cep-telefonu-uyarisi-h393519.html