Teksas katliamının ardından bahsetmemiz gereken şey akıl sağlığı değil, toksik erkeklik

Trump toksik erkekliğin ve silah kontrolünde sıfır etkisi olan bir yöneticinin harika bir örneği (AP) Type:newsYazarlarTags:teksas katliamıtoksik erkekliktrumpAMERİKAfeminizmOdessasilahlı şiddet31 Ağustos günü, Odessa, Teksas'ta yüzünden vurulan bir bebek de dahil 8 kişinin öldüğü ve 25 kişinin yaralandığı katliamın ardından Trump, Beyaz Saray muhabirlerine şiddetin "akıl hastalığından" kaynaklandığını, silah şiddetini azaltmak için zanlıların geçmişlerinin sorgulanmasının bir işe yaramayacağını ve katilin sadece "başka bir hasta adam" olduğunu söylemişti. Bir an bu yorumları düşünmek için durdum. Amerikalıların bu ülkeye özgü bir akıl hastalığından muzdarip olması mümkün mü? Öyle bir hastalık ki kurbanlarını askeri saldırı tüfekleri alıp anaokullarından tutun sinemalara ve otobanlara kadar her yerde mümkün olduğunca çok insanı öldürmeye sevk ediyor.  Gerçekten de gerek olgusal gerek bilimsel açıdan kitle katliamlarını akıl hastalıklarına ya da "gerçek kötülüğe" bağlayabilir miyiz? Yoksa bu iki seçenekten daha olağan bir şey mi söz konusu? Yahudi Soykırımı'ndan kurtulanlar cevabı biliyor. 1994 Ruanda Soykırımı'ndan sağ kalanlar da cevabı biliyor. 1995 Srebrenitsa Soykırımı'ndan kurtulanlar da iyi biliyor bunun cevabını, tıpkı kitle katliamı kurbanı diğer birçok kişi gibi. Akıl sağlığı tarihsel bir bahane olagelmiştir ama başkan ve adamları artık deliliği Amerika'yı kırıp geçen silah şiddetine mazeret gösteremez. Kendisinden öncekiler gibi Odessa katili de toksik erkeklik sorununa sahipti. Üstelik silaha da kolayca erişebiliyordu ki gelişmiş dünyadaki muadillerinin aksine tamamen bu ülkeye özgü bir durum bu.  Peki öyleyse toksik erkeklik nedir ve ABD'ye has bir problem midir? İyi Adamlar Projesi (The Good Men Project) toksik erkekliği şöyle tanımlıyor: Şiddet, cinsellik, statü ve saldırganlıkla tanımlanan erkeklik... duyguların zayıflık, gücünse her şey olduğu; cinsellik ve vahşetin erkek olmanın mihenk taşı, duygusal hassasiyetten tutun da seks düşkünü olmamaya kadar birçok sözde 'feminen' özelliğin de 'erkek' statüsünü kaybetme nedeni olduğu; kültürel olarak ideal erkeklik. Toksik erkeklik problemleri olan bir erkeğe dair aklıma gelen ve iyi de bilinen bir örnek ABD Başkanı: kadın düşmanı yorumlarla dolu geçmişi ve kendisine katılmayan veya karşı gelen her erkeğin erkekliğini sorgulamaya yönelik yorumları dünyanın üzerine düşünebileceği, mükemmel toksik erkeklik örnekleri. Ne kadar utanç verici. Ve toksik erkeklik sadece Amerika'ya özgü bir problem olmaktan çok uzak. Mesela Fransa'da şu an devam eden aile içi şiddet tartışmasını düşünebiliriz. Yine de ABD'ye özgü bir durum var ki o da reklamcılık sektöründe toksik erkekliğe hitap eden kavramlara tanıdığımız serbestlik. Silah reklamı verenler ve Ulusal Silah Birliği (National Rifle Association, NRA) onlarca yıldır erkekliği şiddete bağlayan tanımlamalar üzerinde oynuyor ve kısmen bugün bulunduğumuz noktadan sorumlu bir devinirlik sağlıyor. Daha da kötüsü seçilmiş temsilcilerimiz bütün bu sürenin tamamında onlarla aynı gemideydi. Sadece Kongre'nin, silah satışı şöyle dursun, ateşli silahların pazarlanmasına dahi düzenleme getirmeyi reddetmesine ve böylece erkekliği, başkaları üzerinde fiziksel güç kullanmakla ve şiddetle tanımlayan olumsuz kanılara seslenişine bakmanız yeterli. Mesela Bushmaster şirketinin 2010'da verdiği bir reklamı ele alalım. Reklamda 223 yarı otomatik tüfek potansiyel alıcılarına "Erkeklik ruhsatınızı yenilenmiş bilin" diye satılıyordu. Adam Lanza sadece iki yıl sonra aynı tüfeği satın alıp Newtown, Connecticut'taki Sandy Hook İlkokulu'nda 20 birinci sınıf öğrencisini ve 6 yetişkini katletmek için kullanmıştı. Maalesef Amerika'daki silah şiddeti problemini yurt içi terör sorunu olarak tartışmamamızın tek sebebi katillerin çoğunlukla beyaz olmayan Müslüman erkeklerden ziyade beyaz Hristiyan erkeklerden oluşması ki bu da sorunu yine ırksal ve dini kimlik meselesi haline getiriyor. Beyaz erkekler ateşli silahla intihar edenlerin çoğunu (yüzde 74) oluştururken silahlı cinayetlerde ölenlerin çoğunluğu siyahi erkekler. Siyahi Amerikalıların silahlı şiddet nedeniyle ölme ihtimali beyaz Amerikalılarınkinden 10 kat daha yüksek. Bu ülkede işler asla “farklı ama eşit" şeklinde yürümemiştir zaten.   ShapeCreated with Sketch. Fotoğraflarla dünyadan haberler Hepsini göster 31 Fotoğraflarla dünyadan haberler 1/31 9 Eylül 2019 - Katolik Kilisesi'nin ruhani lideri Papa Franciscus, Papaz Pedro Opeka ile birlikte Madagaskar'ın Antananarivo bölgesinde yaşayan Akamasoa topluluğu ile bir etkinliğe katıldı / Fotoğraf: Reuters 2/31 8 Eylül 2019 - Endonezya'nın Bandar Lampung eyaletinde bulunan Sukaraja kentinde denizde bulunan atıklar sahile vurdu. Görüntüler, deniz kirliliğini gözler önüne serdi / Fotoğraf: AFP 3/31 7 Eylül 2019 - Hong Kong'daki ABD Büyükelçiliği'ne ABD bayraklarıyla yürüyen göstericiler, Trump'tan kendilerini "özgürleştirmesi" için yardım talep etti / Fotoğraf: AFP 4/31 6 Eylül 2019 - 24 yaşındaki Afganistanlı tasarımcı, başkent Kabil’deki ofisinde çalışıyor. ABD ile Taliban arasındaki görüşmeler, örgütün baskıcı politikasını kırmaya çalışırken, Afgan kadınlar kazanımlarının tehdit altında olmasından kaygılı / Fotoğraf: AFP 5/31 5 Eylül 2019 - Japonya'nın Yokohama bölgesinde bir kamyon, demir yolu geçidinde trenle çarpıştı. Kazada en az 30 kişi yaralandı / Fotoğraf: AFP 6/31 4 Eylül 2019 - Brezilyalı matador, Amazon ormanları yakınlarında bulunan Monte Negro şehrindeki bir festivalde bindiği boğanın üzerinde kontrolünü sağlamaya çalışıyor / Fotoğraf: AFP 7/31 3 Eylül 2019 - Herat eyaletindeki Afganistanlı çocuklar, hurdalıktan aldıkları lastiklerle oynuyor / Fotoğraf: AFP 8/31 2 Eylül 2019 - Madagaskar Antananarivo'da yoksul bir aile, çöp şehrinden topladıkları malzemeleri çuvallarla taşıyor / Fotoğraf: Reuters 9/31 1 Eylül 2019 - Formula 2’nin 2019 Belçika Gran Prix’inde yaşanan kazada hayatını kaybeden 22 yaşındaki Anthoine Hubert’in parçalara ayrılan aracı vinç aracılığıyla kaldırılıyor / Fotoğraf: AFP 10/31 31 Ağustos 2019 - İsrail askeri, Batı Şeria'da gösteri düzenleyen Filistinliler ile İsrail askerleri arasında yaşanan çatışmayı cep telefonuyla kaydediyor / Fotoğraf: AFP 11/31 30 Ağustos 2019 - IŞİD'in 2014 yılında Irak'ın Musul kentini ele geçirdiği dönemde yerlerinden olan Iraklılar, Hamam El-Alil'deki mülteci kampından gruplar halinde yaşadıkları topraklara geri gönderiliyor / Fotoğraf: AFP 12/31 29 Ağustos 2019 - Gazze'de amatör ligde mücadele eden Filistinli ampüte futbol takımı maç öncesi antrenman yapıyor / Fotoğraf: AFP 13/31 28 Ağustos 2019 - İspanya'nın Bunol kentinde "Tomatino" olarak bilinen domates festivali büyük bir katılımla gerçekleşti. Dünyanın en büyük yemek savaşı olarak kaydedilen festivale birçok ülkeden kişi katıldı / Fotoğraf: AFP 14/31 27 Ağustos 2019 - Tayland Kralı Maha Vajiralongkorn'un 34 yaşındaki "resmi sevgilisi" Sineenat Wongvajirapakdi fotoğrafları resmi sitede paylaşıldı. Paylaşımın ardından sitede uzun süre çökme yaşandı / Fotoğraf: Tayland Kraliyet Resmi Sitesi 15/31 26 Ağustos 2019 - Meksika’nın Guadalajara eyaletinde 882 dansçı Mariachi müziği eşliğinde Meksika halk dansını yaparak Guiness Dünya Rekoru’nu kırmaya çalıştı / Fotoğraf: AFP 16/31 25 Ağustos 2019 - İtalya Başbakanı Guiseppe Conte, Japonya Başbakanı Shinzo Abe, Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk, ABD Başkanı Donald Trump, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Fransa’daki G7 Zirvesi’nde bir araya geldi / Fotoğraf: AFP 17/31 24 Ağustos 2019 - Brezilya'da Ulusal Uzay Araştırmaları Enstitüsü'nün uydu görüntülerinden elde ettiği verilere göre bu yıl içinde yarısından fazlası Amazon bölgesinde olmak üzere 72 binden fazla orman yangını çıktı / Fotoğraf: Reuters 18/31 23 Ağustos 2019 - Hindistan'ın Mumbai eyaletindeki bir festivalde Hindular tarafından tanrı olduğuna inanılan Lord Krishna ve Lord Shiva gibi süslenen Hint öğrenciler / Fotoğraf: AFP 19/31 22 Ağustos 2019 - Çin'de evlenmek üzere olan çiftler, fotoğraf çekimi için Angkor-Wat Tapınağı temalı bir stüdyoda hatıra fotoğrafı çekiliyor. Çin'de düğün fotoğrafçılığı endüstrisi son yıllarda yükseliyor. Özellikle egzotik temalı stüdyolar çiftler tarafından tercih ediliyor / Fotoğraf: AFP 20/31 21 Ağustos 2019 - Hindistan'ın Allahabad bölgesinde sağanak yağmur sonrası sular altında kalan Bade Hanuman tapınağında yüzen bir Hint / Fotoğraf: AFP 21/31 20 Ağustos 2019 - Bulgaristan'da kendilerine Beyaz Kardeşler diyen dini örgüt, Babreka gölünün yanında bulunan Rila Dağı'nda dini ayin yaparken görüntülendi / Fotoğraf: AFP 22/31 19 Ağustos 2019 - Bangladeş'in başkenti Dakka'nın Mirpur bölgesinde bir gecekondu mahallesinde çıkan yangın, 50 bin kişiyi evsiz bıraktı. Bölgedeki evlerin çatılarının plastikten olması da yangının büyümesinde etkili oldu / Fotoğraf: AFP 23/31 18 Ağustos 2019 - Hong Kong'daki Tamar Parkı'nda toplanan Çin Halk Cumhuriyeti destekçileri, haftalardır devam eden Çin karşıtı protestolara karşıt gösteri düzenledi / Fotoğraf: AFP 24/31 17 Ağustos 2019 - Sudanlılar, geçici askeri yönetimle sivil eylemcilerin liderleri arasında yetki paylaşımını öngören anlaşmanın imzalanması sonrası sevinç gösterilerinde bulundu / Fotoğraf: AFP 25/31 16 Ağustos 2019 - Uluslararası hayvan hakları örgütü PETA üyeleri, ABD'nin New York eyaletindeki çakal kürkü satan bir mağazanın önünde temsili kan kullanarak protesto düzenledi / Fotoğraf: AFP 26/31 15 Ağustos 2019 - Liverpool'un Mısırlı futbolcusu Muhammed Salah, İstanbul'da Chelsea ile yapacakları UEFA Süper Kupa finali öncesi engelli çocuklarla oynadı / Fotoğraf: Reuters 27/31 14 Ağustos 2019 - Hindistan'ın Çandigar şehrinde Bağımsızlık Günü kutlamaları sırasında en iyi yürüyüş ödülünü alan askerler kutlama yapıyor / Fotoğraf: Reuters 28/31 13 Ağustos 2019 - Norveç'in başkenti Oslo yakınlarındaki El-Nur İslam Merkezi Camisi'ne düzenlenen saldırıya ilişkin gözaltına alınan 21 yaşındaki Norveçli Philip Manshaus, "cinayet" ve "terör saldırısı" suçlamasıyla mahkemeye çıkarıldı. Manshaus, suçlamaları reddetti / Fotoğraf: AFP 29/31 12 Ağustos 2019 - Suriye'nin Halep kentinin Darul Bellut bölgesinde bir çocuk, Kurban Bayramı'nda sokağa gelen dönme dolaba biniyor / Fotoğraf: AFP 30/31 11 Ağustos 2019 - Afganistan'ın başkenti Kabil'de Kurban Bayramı'nda sokağa çıkan çocuklar, kalaşnikof olarak bilinen AK-47 otomatik silahının maket oyuncağıyla oynuyor / Fotoğraf: AFP 31/31 10 Ağustos 2019 - Brezilya'nın Belo Horizonte kentinde düzenlenen yokuş aşağı kart yarışında yarışmacılardan biri, 1977 model Volkswagen'den ilham alarak tasarladığı aracıyla yarışıyor / Fotoğraf: AFP   Silahlı şiddet Amerika'daki kadınları da orantısız şekilde etkiliyor. Amerika'da bir kadının silahla vurulması diğer yüksek gelirli ülkelerdeki kadınlara göre yüzde 21 daha muhtemel. Aile içi şiddet mağdurlarıyla yakından çalışmış biri olarak ölümcül silahlar söz konusuysa "akıl sağlığının" pek de ana etken olmadığına sizi temin edebilirim. Bir kurbanın partneri onu ve çocuklarını tabancayla tehdit edip saatlerce dairelerinde rehin tutmuş ama kadının vücudunda fiziksel iz bırakmadığından emin olmuştu ki kadın sonunda kaçıp polisi aradığında olay sadece kadının sözüne karşı kendi sözü olabilsin. Bu istismarcı ne akıl hastasıydı ne de aile içi şiddet avukatıyken karşılaştığım diğer hırpanilerdendi. Aile içi şiddetin yaygın yaşandığı ve toksik erkeklikle ilgili bariz sorunların olduğu pek çok ülke var ama ABD'deki gibi kitlesel silahlı saldırılar yaşamıyorlar. Aslında silahlı şiddetten ölüm oranlarında ABD dünya sıralamasında en üst sıradaki 28. ülke ve diğer gelişmiş ülkelere kıyasla dikkat çekici şekilde yukarıda. Amerika'daki toksik erkeklik sorunu ülkenin aşırı derecede gevşek silah kanunlarıyla birleşiyor. Burada salgın noktasına ulaşan silah şiddetini bu kadar korkunç, yaygın ve benzersiz kılan da bu. Reşit olan herkes yerel bir mağazaya girip yarı otomatik bir tüfek alabilir ve sonra da ailesine, çalışma arkadaşlarına, gelişigüzel yabancılara ya da herhangi bir zaman ve yerde herhangi bir kişiye terör saçmak için elinde silahı evine dönebilir. Walmart’ın CEO’su her ne kadar bugün artık tabanca ve belli türlerde mühimmat satmayacağını duyursa da silah satan mağazaların çoğunluğunun onu takip etmesini bekleyemeyiz. Ateşli silahların satışı ve reklamına karşı sıkı önlemler almak Kongre'ye kalmış ama Senato'daki Cumhuriyetçi çoğunluğunu ve mevcut hükümeti düşündüğümüzde bu pek olası görünmüyor. Teksaslı Cumhuriyetçi Matt Schaefer gibi Cumhuriyetçiler silah sahibi olmanın “en doğal hakları" olduğunu ve bu fazla yaygın katillerin zihinsel bakımdan dengesiz olduğunu iddia etmeye devam ediyor. Bu tarz yorumlar şu ana kadar binlerce Amerikalının hayatına mal oldu. Kongremizin Amerikan hayatlarını kurtarmak için anlamsız "düşünceler ve dualar" sunmaktan ve hele de problemin bu olmadığı ortadayken, silah şiddetini akıl sağlığına bağlamaktansa eyleme geçmeye karar vermesi için daha kaç insanın öldürülmesi gerekiyor? Sanırım yeterli sayıya henüz ulaşmadık.     *Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. https://www.independent.co.uk/voices Independent Türkçe için çeviren: İrem Oral subtitle:Yarı otomatik bir tüfeğin potansiyel alıcılarıyla buluştuğu yeni bir reklamın sloganı "Erkeklik ruhsatınızı yenilenmiş bilin"Carli Piersonpublication date:Pazartesi, Eylül 9, 2019 - 12:15