Nasıl Oldu Da Bu Hale Düştük?
Memleketin ahvaline bakıp "nasıl oldu da bu hale düştük" diye soran var mı, bilmiyorum. Belki vardır. Onlara arzederim:
Çoktan seçmeliye ne demeli?: Hangi resimden “can ve mal kaybının en çoğu akla gelir” diye soruyorlar. Üç resim var… biri çok katlı bir binanın depremden sonraki yıkık-kırık halini gösteriyor. İkincisi yanan bir ormanı ve üçüncüsü de sele kapılmış bir traktörü gösteriyor.
Benim küçük kız “orman yangınını” seçmiş. Öğretmeni “yanlış cevap” işareti koymuş kağıdına. Ona göre doğrusu “deprem” imiş.
Cevapları puanlayan öğretmencik de bir zamanlar, benim küçük kız gibi “kelimelerden tahrife uğramamış olanlarıyla” konuşuyor ve onları okuyor, onlarla okuyordu elbet. Ama gelgelelim, gelegele nereye gelmiş nereye güle güle veda etmiş!.. Doğru cevap “deprem” imiş şu fena akla göre.
Bu sualin zabta geçirildiği ders kitabını yazan, o kitabı “talim-terbiye”ye dahil eden kişiler kim bilir ne çok vedalar etmiş olsalar gerek! Çünkü o sual üzerinden neler neler okuyorlar belli. Hasbiyet terkedilmiş zira. Üç resimde de aynı mekan üstüne ayrı ayrı birinde yangının diğer ikisinde ise depremin ve selin manzarası çıkarılsaydı mahut bir maksat var burada bahsi açılamazdı tarafımızdan. Bi’l-akis sakınılması, gözetilmesi yeğ olanı dayatmak için ve fakat insanın kendine öğretme aşkına muvafık olanı ifsadetmek adına dersler okutuluyordur o kitapta.
Mezkür çoktan seçmeliden belletilen tabi olan yerine suni olandır. Muhtemel gerçek çokluklar yerine bir suni tervice tercihleri yönlendirmektir. Ve her çoktan seçmeliyle belletilen, insan zihni ile sezisi arasına bıçak gibi “çarpıtılmış reflekslerin” sokuşturuculuğudur. Zira izah, ibraz ve tedrisat esasları tafsilat üzere olmayı gerektirir. Mübahı azmeden ille de çoktan seçmeliye eğilecekse “hepsinden seçmeli”yle eğitmelidir. Hepsinin ta’dadına yer yoksa eğer tenkısatın sıhhatini gözetmeksizin “seçtirmeceye” gidilmemelidir. Seçtirmece olmaz kezalik o. Hem tafsilatla izah getirmeyerek güya ders ettireceksin hem seçmeceyi saymacasız yapacaksın… bu yaptığınla talim-terbiye yanyana gelmeyecek elbette.
İşbu tenkidimize sebepli sebepsiz bir garezle itiraz eden olacaktır. Onlar tutumlarına uygun yazdığımız şu çoktan seçmeli suale cevap versinler bakalım verebiliyorlarsa!:
Soru : Şu üç resme bakarak “en çok mal ve can kaybını akla getiren hangisidir” sorusuna alınan cevaplar ile cevapları verenlerin iskan tipleri aşağıda eşleştirilmiştir. Bir Belli Cevabı verenlerin en çok hangi iskan tipinde yoğunlaştığı, aşağıdaki hangi eşleştirmede doğru gösterilmiştir?
- Resim-1 <-> Ormanlık İskan
- Resim-2 <-> Ovalık İskan
- Resim-3 <-> Şehirlik İskan
Okuduğun seni bir halı gibi dokumuyor ve okuttuğun bir halı emsal dokumaya yakıştırılamıyorsa, gizlenemeyeceğin bellidir ki, sen ceviz tokur gibi bir iş yapıyorsun. Ey okuyucu dokuyor yahut dokunuyor musun yoksa tokuyor yahut tokunuyor musun?
