İstanbul dâhil çok sayıda büyükşehir risk altında

Dağların zirvelerinden, okyanusların derinliklerine kadar iklim değişikliği, denizlerimizi ve buzul bölgelerini hiç olmadığı kadar etkiliyor.

Birleşmiş Milletler'deki panele katılan bilim insanlarının açıkladığı son rapor, insan kaynaklı etkiler nedeniyle bir dizi olumsuz gelişmenin daha da belirginleştiğini ortaya koydu. Daha da kötüsü, donuk toprak tabakalarının da erimeye başlaması ile karbon salınımının daha da fazlalaştığı ortaya çıktı. Son 12 ay içinde IPCC (Devletler arası İklim Değişikliği Paneli) tarafından yayımlanan 3 raporun sonuncusu, gezegen adına en endişe verici olanı.

En sade ifadeyle sular ısınıyor ve buzullar daha hızlı erimeye başlamış durumda, ki bunun gezegende yaşayan her canlıya tesiri var. Raporu kaleme alan bilim adamlarından Doktor Jean-Pierre Gattuso "Mavi Gezegen, her yönden kötü muamele ile ciddi bir tehdit altında ve bu da bizim hatamız" diyor.

1970 yılından bu yana okyanusların durmadan ısındığı konusunda bilgiler net. Sularımız, insan kaynaklı ekstra sıcaklığın oluşturduğu etkilerin yüzde 90'ını emmiş durumda. Eskiden temel olarak ısıl genleşme nedeniyle yükselen okyanuslar, artık Grönland ve Antarktika'daki erimelere bağlı olarak yükseliyor. Küresel ısınma nedeniyle, Antarktika'daki buzul kaybı 2007 - 2016 arasında, önceki on yıla kıyasla üç kat arttı. Aynı süreler içinde Grönland'daki erime iki katına çıktı.

Yapılan hesaplara göre, benzer karbon emisyonu süreci devam ederse, 2100 yılına kadar Avrupa'nın ortasındaki, Kuzey Asya'daki ve Güney Amerika'daki Ant Dağları'ndaki buzulların yüzde 80'i yok olacak. Bunun milyonlarca insan üzerinde çok ciddi etkileri olacak. Tüm bu eriyen suyun okyanuslara ulaşması ile dünya genelinde su seviyeleri yükselecek.

En kötü senaryoya göre 2100 yılı

Yeni IPCC raporuna göre, en kötü senaryoda, 2100 yılına kadar küresel anlamda deniz seviyeleri 1,1 metre yükselebilir. Raporu hazırlayan ekipte olan Doktor Jean-Pierre Gattuso, "Bunun alçak sahil bölgelerinde yaşayan 700 milyon insan üzerinde birçok anlamda etkisi olacak" tahmininde bulunuyor. Raporun tahminine göre, 2100 yılına kadar bazı ada devletleri olacaklar.

Bilimadamları, bu muhtemel senaryoya karşı, bu bölgelerde yaşayan toplulukların daha emniyetle noktalara yerleştirilmesinin de bir düşünce olarak ele alınması gerektiği tavsiye ediyorlar. Rapor temel olarak, okyanuslardaki ve kriyosfer tabakadaki ısınmanın etkilerinin milyonlarca insanı etkileyeceği mesajını veriyor.

Kötü emisyon senaryosunda, Şanghay ve New York gibi zengin şehirlerin dahi deniz seviyesindeki yükselişle birlikte risk altına girebileceği belirtiliyor. C40 isimli oluşumun hazırladığı risk haritasına göre de, İstanbul'da yüksek emisyonlu kötü senaryoda risk altındaki şehirler arasında gösteriliyor.

İstanbul dâhil çok sayıda metropol risk altında

Rapora göre, denizleri ısınmış bir dünyada, tropikal kasırgalar gibi tehlikeli hava olaylarının sayısında büyük artış olacak. Araştırmada, karbon emisyonunun gelecekte ciddi oranda azaltılması durumunda bile, "Deniz seviyesindeki aşırı yükselmeye bağlı olarak yüz yılda bir görülebilen tarihi hava olayları, bazı bölgelerde 2050 yılına kadar senede en az bir kez görülebilecek" deniliyor.

IPCC raporunu hazırlayan bilimadamları arasında olan Profesör Debra Roberts, "Karşıkarşıya olduğumuz, daha önce hiç örneği olmayan bir değişim" diyor. Roberts, iç bölgelerde yaşayan insanların bile bu erime ve ısınmadan "günlük yaşantıları" noktasında etkileneceğini savunuyor. Sellerin meydana getirdiği yıkımın iki, üç katına çıkabileceği, 1,5 derecelik bir yükselme halinde dünya denizlerindeki resiflerin yüzde 90'ının yok olabileceği belirtiliyor. Sibirya ve Kuzey Kanada'daki kalıcı buzul bölgelerde büyük miktarlarda karbon depolanmış durumda. Emisyondaki artışın devamı durumunda, bu bölgelerdeki yüzey buzullarının yüzde 70 oranında eriyebileceği hesaplanıyor. En kötü senaryoyu engelleyebilmenin ise kısa vadede emisyonları sınırlamaya bağlı olduğu savunuluyor.

Ancak raporu hazırlayan bilimadamlarına göre "gelecekteki deniz seviyesi yükselişlerine göre karşı insanlık şimdiden plan yapmak durumunda..."