Yer çekirdeğine yakın noktada 4,5 milyar yıllık elmas rezervi keşfedildi
Elmaslar, bilim insanlarına Dünya’nın oluşumundan kısa süre sonra başlayan şiddetli yanardağ patlamalarının meydana geldiği dönem hakkında önemli bilgiler veren “mükemmel zaman kapsülleri” (Graham Pearson) Type:newsBİLİMTags:Yer çekirdeğielmasyanardağ patlamasıbrezilyaAMERİKAYeryüzünden 410 km'den daha fazla derinde ve Dünya çekirdeğine yakın bir yerde Ay’dan daha yaşlı büyük miktarda elmas rezervi keşfedildi. Brezilya’daki şiddetli yanardağ patlamasıyla yüzeye çıkan elmaslar, 4,5 milyar yıldır hareketsiz bekliyordu. Bilimsel Science adlı bilimsel yayında yer alan araştırmaya göre uluslararası bilim insanlarından oluşan grup çok eski kaynağın yerini tespit etmek için elmaslardaki helyum atomlarının izotoplarını (helyumun farklı atomik yapılarını) ölçtü. Araştırmacılar elmasların “mükemmel zaman kapsülleri” görevi gördüğünü ve onlara gezegen oluştuktan kısa süre sonra başlayan kargaşa dolu dönemin içyüzünü anlamak için önemli bilgiler verdiğini söyledi. Bu dönem boyunca jeolojik kuvvetler öyle büyük şiddetle aktifti ki genç gezegenin ilk halinden geriye neredeyse hiçbir şey kalmadı. Tüm bu değişime rağmen yine de mantoda, kabukla çekirdek arasında bir yerde, nispeten rahatsız edilmeden kalabilmiş alanların varlığından şüpheleniliyordu. Ancak bugüne kadar herhangi bir kanıt elde edilememişti. İlk ipuçları 1980’lerde ortaya çıkmıştı: bilim insanları belirli noktalardaki bazalt lavların helyum-3 ve helyum-4 oranlarına sahip olduğunu fark ettiler ki bu alışıldık miktarın üzerindeydi. İşin ilginç yanı da bu oranların Dünya’nın ilk oluştuğu zamanlarda gezegene çarpan gök taşlarının helyum oranlarını birebir yansıtmasıydı. Bu bilgi de lavın Dünya derinliklerindeki kaynaklardan geldiği ve milyarlarca yıldır hiç değişmediği fikrini ortaya çıkardı. ShapeCreated with Sketch. Fotoğraflarla dünyadan haberler Hepsini göster 30 Fotoğraflarla dünyadan haberler 1/30 16 Ağustos 2019 - Uluslararası hayvan hakları örgütü PETA üyeleri, ABD'nin New York eyaletindeki çakal kürkü satan bir mağazanın önünde temsili kan kullanarak protesto düzenledi / Fotoğraf: AFP 2/30 15 Ağustos 2019 - Liverpool'un Mısırlı futbolcusu Muhammed Salah, İstanbul'da Chelsea ile yapacakları UEFA Süper Kupa finali öncesi engelli çocuklarla oynadı / Fotoğraf: Reuters 3/30 14 Ağustos 2019 - Hindistan'ın Çandigar şehrinde Bağımsızlık Günü kutlamaları sırasında en iyi yürüyüş ödülünü alan askerler kutlama yapıyor / Fotoğraf: Reuters 4/30 13 Ağustos 2019 - Norveç'in başkenti Oslo yakınlarındaki El-Nur İslam Merkezi Camisi'ne düzenlenen saldırıya ilişkin gözaltına alınan 21 yaşındaki Norveçli Philip Manshaus, "cinayet" ve "terör saldırısı" suçlamasıyla mahkemeye çıkarıldı. Manshaus, suçlamaları reddetti / Fotoğraf: AFP 5/30 12 Ağustos 2019 - Suriye'nin Halep kentinin Darul Bellut bölgesinde bir çocuk, Kurban Bayramı'nda sokağa gelen dönme dolaba biniyor / Fotoğraf: AFP 6/30 11 Ağustos 2019 - Afganistan'ın başkenti Kabil'de Kurban Bayramı'nda sokağa çıkan çocuklar, kalaşnikof olarak bilinen AK-47 otomatik silahının maket oyuncağıyla oynuyor / Fotoğraf: AFP 7/30 10 Ağustos 2019 - Brezilya'nın Belo Horizonte kentinde düzenlenen yokuş aşağı kart yarışında yarışmacılardan biri, 1977 model Volkswagen'den ilham alarak tasarladığı aracıyla yarışıyor / Fotoğraf: AFP 8/30 9 Ağustos 2019 - Suriye Demokratik Güçleri (SDG) tarafından kontrol edilen ülkenin kuzeyindeki el-Hol kampında kalan IŞİD ailelerinden bir çocuk, kampın etrafına örülen dikenli tellere asılıyor / Fotoğraf: AFP 9/30 8 Ağustos 2019 - Dünyanın dört bir yanından hac ibadetini gerçekleştirmek için Suudi Arabistan'ın Mekke kentine gelen Müslümanlar, hac öncesi Mescid-i Haram'da bulunan ve Müslümanların kıblesi olarak kabul edilen Kabe'de namaz kılıyor / Fotoğraf: AFP 10/30 7 Ağustos 2019 - Papa Franciscus, Vatikan'daki Papa Paul VI salonunda bir grup rahibe ile konuşuyor / Fotoğraf: AP 11/30 6 Ağustos 2019 - Suriye'nin İdlib kentinin Jibala köyünden çocuklar, rejim güçlerinin hava saldırılarından kaçmak için kamyonetlerle yola koyuluyor / Fotoğraf: AFP 12/30 5 Ağustos 2019 - ABD'nin Teksas Eyaleti'ne bağlı El Paso bölgesinde bir alışveriş merkezine yönelik saldırıda hayatını kaybeden 22 kişi için tören düzenlendi / Fotoğraf: AP 13/30 4 Ağustos 2019 - Fransız mucit Franky Zapata, Fransa ile İngiltere'yi ayıran Manş Denizi'ndeki Dover Boğazı'nı kenti icat ettiği uçak kaykayla 22 dakikada geçmeyi başararak bir ilke imza attı / Fotoğraf: AFP 14/30 3 Ağustos 2019 - Kanada'nın Newfoundland kentindeki Bonavista Körfezi'ndeki bir buzdağının etrafından geçen turistik tekne. Kanada'da son yıllarda eriyen buzlar nedeniyle oluşan buzdağlarına yoğun bir turist ilgisi var. 2018 yılında, 500 binden fazla yabancı turist buzdağlarını görmek için Kanada'ya geldi / Fotoğraf: AFP 15/30 2 Ağustos 2019 - Polonyalılar, Başkent Varşova'da II. Dünya Savaşı sırasında Nazi işgalcilerine karşı Varşova Ayaklanması'nın 75. yıldönümünü dolayısıyla şehir meydanında sessizlik duruşu yaptı. Bu sırada meşale yakıldı / Fotoğraf: AFP 16/30 1 Ağustos 2019 - Pakistan'ın Karaçi kentinde yoğun yağış sebebiyle oluşan selde yüzen çocuklar. Pakistanlı yetkililer, kentin büyük bir bölümünü etkisine alan selde en az 12 kişinin hayatını kaybettiğini aktardı / Fotoğraf: AFP 17/30 31 Temmuz 2019 - Çin'in doğusundaki Jiangsu Eyaleti'ndeki balıkçı tekneleri, Lianyungang limanından ayrılmaya hazırlanırken havadan görüntülendi / Fotoğraf: AFP 18/30 30 Temmuz 2019 - Rusya'da, Moskova şehir meclisi seçimlerine bağımsız adayların kaydının iptal edilmesi nedeniyle yapılan izinsiz gösteride gözaltına alınan kadın güvenli güçlerine öfkelenirken görüntülendi / Fotoğraf: AP 19/30 29 Temmuz 2019 - Fransa'nın doğusundaki Chambley-Bussieres hava üssünde aynı anda 400 balon uçurularak rekor denemesi yapıldı. Uluslararası Balon Şöleni'nde renkli görüntüler oluştu / Fotoğraf: AFP 20/30 28 Temmuz 2019 - Tunuslular, 92 yaşında hayatını kaybeden Cumhurbaşkanı Baci Kaid Sibsi'nin türbesi önünde ağıt yakıyor / Fotoğraf: AFP 21/30 26 Temmuz 2019 - Bir rahip, Batı Şeria'da İsrail tarafından yıkılan evlerin önünde cuma namazı kılan Filistinlilere destek olmak için namazın kılındığı alana geldi / Fotoğraf: AFP 22/30 25 Temmuz 2019 - Suriye'nin İdlib kentinde Rusya ve Esad güçlerine bağlı uçaklar tarafından yapılan bombardıman sonrasında oluşan enkazda bir baba, iki küçük kardeşini kurtarmaya çalışan kızına bakıyor / Fotoğraf: SY24 23/30 24 Temmuz 2019 - 1992 yılında Prijedor kentindeki katliamdan kurtulan Bosnalılar, hayatını kaybeden yakınlarını mezarları başında andı / Fotoğraf: AFP 24/30 23 Temmuz 2019 - Güney Kore’de düzenlenen 2019 FINA Dünya Yüzme Şampiyonası’nda atlama platformunda selfie çeken Avustralyalı yarışmacı / Fotoğraf: AFP 25/30 22 Temmuz 2019 - Fotoğrafçılar, Kazakistan’ın Baikonur bölgesinde Rus Uzay Ajansı ve Avrupa Uzay Ajansı mürettebatını taşıyan Soyuz-13 uzay aracının fırlatılış anını ölümsüzleştirmeye çalışıyor / Fotoğraf: Reuters 26/30 21 Temmuz 2019 - Pakistanlı bir çocuk, Keşmir'deki Lasva Vadisi'nde yaşanan selden etkilenenler için kurulan bir çadırın üzerinde oturuyor. Lasva Vadisi'nde son dönemde yaşanan seller, birçok eve zarar vermiş, binlerce kişi evinden olmuştu / Fotoğraf: AFP 27/30 20 Temmuz 2019 - Afganistan'ın ilk kadın orkestrası Zohra'nın üyeleri, Slovakya'daki Alman Proteston Kilise'sindeki konserleri öncesi hazırlık yapıyor / Fotoğraf: AFP 28/30 19 Temmuz 2019 - Endonezya ve Malezya silahlı kuvvetleri, ikili anlaşma çerçevesinde üç yılda bir düzenledikleri ortak askeri eğitimi, Endonezya'nın Batı Java bölgesindeki Bogor kentinde bulunan Ulusal Savunma Güçleri Barışı Koruma Merkezi alanında gerçekleştirdi / Fotoğraf: AA 29/30 18 Temmuz 2019 - Japonya'nın Kyoto kentinde KyoAni adlı animasyon şirketi bir saldırgan tarafından kundaklandı. Çıkan yangında en az 20 kişi öldü. Kurtarma ekipleri, yaralıları binadan çıkarmak için yoğun çaba sarf etti / Fotoğraf: Reuters 30/30 17 Temmuz 2019 - Meksika'da uyuşturucu kartellerinin ana yurdu olarak bilinen Sinaloa'nın havadan çekilmiş görüntüsü. Meksikalı uyuşturucu baronu Joaquin "El Çapo" Guzman'ın doğduğu mahallede uyuşturucu ticareti canlılığını koruyor. ABD'de yargılanan El Çapo, müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı / Fotoğraf: AFP Araştırmayı yürüten grubun başındaki Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden Dr. Suzette Timmerman “Bu kalıp daha önce ‘okyanus adası bazaltlarında’ gözlemlenmişti. Yani Dünya’nın derinliklerinden gelen, Hawai ve İzlanda gibi adaları oluşturan lavlarda” dedi. Timmerman “Problem şu ki bu bazaltlar yüzeye gelseler bile, onların geçmişinden sadece bir kesit hakkında bilgi alabiliyoruz. Erimiş hallerinin geldiği manto hakkında çok şey bilmiyoruz” diye devam etti. Daha fazla bilgi edinebilmek için araştırmacılar yeryüzünün 150 ila 230 km altında, epey derinlerde oluşmuş elmasların helyum izotop oranlarını inceledi. Zimmerman sözlerine şöyle devam etti: Elmas bildiğimiz en sert, yok edilmesi en zor doğal maden. Bu yüzden bizim için Dünya’nın derinliklerine bakmak için pencereler aralayan mükemmel bir zaman kapsülü işlevi görüyorlar. Brezilya’daki Juina bölgesinde, yeryüzünün epey derinliklerinden gelen 23 elmastan helyum gazı çıkarmayı başardık. Bunlarda çok eski kaynaklarda görmeyi bekleyeceğimiz izotop özellikleri kompozisyonu keşfettik ve gazların belki de Dünya ve Ay’ın çarpışmasından önceki zamanlardan kaldığını doğruladık. Bilim insanları incelemeleri sonrası bu elmasların yeryüzünün 410 ila 660 km derinliğindeki “geçiş bölgesi” adı verilen alandan geldiğini söyleyebiliyor. Dr. Timmerman “Bu demek oluyor ki Dünya’nın oluştuğu zamanlardan kalan bu bilinmeyen kaynak ya bu alanda ya da daha da derinlerde yer alıyor” dedi. Kimse bu kaynağın boyutunu bilmiyor ve bazı araştırmacılara göre birden fazla sayıda kaynak olabilir. Santa Barbara’daki Kaliforniya Üniversitesi’nden araştırmaya dahil olmayan Profesör Matthew Jackson sonucu “ilginç” bulduğunu söyledi. Araştırmayı yürüten bilim insanlarına bu tip çok eski kaynakların Dünya derinliklerindeki konumlarını saptamak için yardım edebileceğini ekledi. Jackson “Bu çalışma, bu tipteki kaynakları anlamak için çok önemli bir adım ve gelecekte yürütülecek çalışmaların da önünü açıyor” diye konuştu. Bilim insanları çalışmalarını bu ayın ilerleyen günlerinde Barselona’daki Goldschmidt konferansında sunacak. *İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. https://www.independent.co.uk/news/science Independent Türkçe için çeviren: Ata Türkoğlu subtitle:Şiddetli yanardağ patlaması sonrası yüzeye çıkan elmaslar yıllardır hareketsiz bekliyorduPhoebe Westonpublication date:Cuma, Ağustos 16, 2019 - 14:30
Independent (Bilim) - Haberin Alındığı Kaynak URL
Önemli Not: Bu haberlerin hukuki muhatabı haber kaynaklarıdır. Haberlerle ilgili her tür şikayetinizi adresimize gönderebilirsiniz.